Kölelik cidden bitti mi (Sinema açısından Modern kölelik)

 Giriş

 Uyanıyorsunuz,İşe,okula gidiyorsunuz,Boş boş sohbetler dinliyorsunuz eve gidiyorsunuz ve yatıyorsunuzMerhaba dostlar  hiç düşündünüz mü kölelik sorununun artık kalmadığı  yanılgısını 7.sanat dalı olan Sinemayla cevaplayacağız iyi  okumalar.

Modern kölelik Nedir ve kökenleri

Kölelik kavramsal olarak bir insanın özgürlüğünden yoksun bırakılması aşka bir bireyin malı olmasına denir.Antik Yunanlılar doulos,Romalılar servus adını vermiştir.Antik dönemlerde toplumlar tarımla  ve ticaretle zengin olmuş olan sınıflar daha fazla kazanmak  için zorbalığa ve alt işleri yapacak kişiler lazımdı ve bu işleri ölesiye yapıyorlardı..Modern kölelik ise insanın beynine vurulan,Kendi doğasını kaybetmesidir. Gelin size Sinema köleliği nasıl ele almış onu anlatayım.

Sinema'da kölelik

Sinema her konuyu ele aldığı gibi Köleliği de ele almıştır.Bu  konuyu ele alırken sorgulayacağımız filmler İse Spartacus,Fight Club olacak 

Spartacus: Tarih'te Efsanevi gladyatör ve köle direnişinin sembolü olan Spartacus'ün hikayesi 2010 yılında dizi'ye çevrilmişti.Spartacus Trakya'da doğmuş  başarılı bir ROMA askeriydi.Sonunda Romanın  Trakyaya saldırmasında Roma saflarında değil trakya saflarında katılmıştı.Sonunda Roma Trakyayı ele geçirmiş ve Spartacus Bir köle olmuştu Sonunda Gladyatör okuluna satılıp Gladyatör eğitimi gördü.Roma döneminde satın alınan köleler Arena'ya çıkartılıp bir birini öldürene kadar mücadele ederdi.Soylu sınıfının eğlence aracıydıı.Spartacus burada kendini savaş zekasıyla ispatlamış Güçlü,Çevik ve Akıllıydı fakat Spartacus kendini sadece Gladyatör olarak görmüyordu İdealist fakat saçma İdealleri olmayan Zincirlerini kırma hayalini kırıyordu.Prensiplerinin peşinden gitmek sadece kahramanların işidir.Spartacus'ün ana amacı bir özgürlük hareketi oluşturmak eğer yapabilirse sistemi değiştirebilirlerdi.Gladyatör okulunda düşüncelerini okuldaki gladyatör dostlarına anlattı. Zamanla fikirleri gladyatör okulunda fikirleri yayıldı.O arada Spartacus çıktığı bütün maçları almıştı buna rağmen güç sarhoşu değildi.Bir labirentin içerisinde olduğu biliyordu.Sonunda en iyi yaptığı işi yaptılar.

Batiatus'un adamlarını Kesici aletlerle öldürerek özgürlüklerini bulmuşlardı fakat sırada daha önemli bir iş vardı:Özgürlüğü korumak.Hiç kimseye merhamet göstermediler.Kendi acılarından zevk alan  herkesi kılıçtan geçirdiler.Artık kurtulmuşlardı fakat hikaye yeni başlıyordu.Roma ilk başta bunu b sadece köle ayaklanması olarak  gördü fakat öyle değildi.Bu köle direnişi giderek yayılıyordu.Spartacus akıllı düşünülmüş taktikleriyle Gladius'un birliklerini paramparça etmişti.Savaşın kazanılmasıyla daha iyi silahlara sahip olan gladyatörler köylerdeki soyluları öldürerek oradaki köleleri de kendi saflarına çektiler.Zamanla ordu haline geldiler.Roma işin ciddiyetini anlamış ve bazı önemli birliklerini Orduyu yok etmesi için Spartacus'ün üzerine yolladılar fakat.Asi Gladyatörler onları da yenmişti.Buna rağmen Spartacus kibirlenmemişti .Bir bakımdan orduya katılım fazla hale gelmişti.Köylerde efendilerini öldürerek gelenler bile vardı.Sonunda beklenen oldu  Fikirsel olarak Asi ordusu 2'YE ayrılmıştı:Crixus'un ordusu ve Spartacus'ün ordusu.Crixus'un ordusu galyalılardan oluşuyor ve  ilk amaçları romaya saldırmaktı ve Bunu yaptılar.Roma ordusu Crixus'un ordusunu yok etmişti.Roma Bu sefer birliklerini Spartacus'ün üzerine sürdü.Savaşı elindeki az birliğine rağmen ezici bir galibiyet aldı.Spartacus burdan sonra ilginç bir karar verdi.Esir alınanlar Gladyatör gibi dövüştürüldü.Son savaşında ise Romanın ünlü komutanı Marcus Licinius'a karşı yapıldı.Savaşı kaybettiler ve Spartacus orada ölmüştü.

Spartacus iyi bir savaşçı,Kararlı bir lider ve her şeyden öte Bir semboldü.Spartacus'ten sonra kölelikle savaşmak hiç kolay olmamış.Ülkeler kendi aralarında köleliği kaldırmışlardı fakat felsefi anlamda kölelik hiç bir zaman bitemez.

Fight Club: Chuck Palahniuk'un 1996'da yayımlanan Fight Club kitabından sadece 3 yıl sonra sinemaya aktarılan Film'de Ana karakterimiz çoğumuzun içinde bulunduğu sıradan hayatını yaşar. Hayatı İş-ev-İş'tir hayatı hiç bir hobisi yoktur.Hobisi olmadığından dolayı'da kendini en iyi ifade edebilecek şekilde tüketim manyaklığı içerisindedir.Hatta ofis sahnelerinde dolaşan starbuckslarda tüketim kültürüne göndermedir.Sistemin kölesi durumundadır.Hayatının bulunduğu yavaşlık ve sıkıcılık mimiklerinden belldir.Çoğu sahnede kafası önde ve uykulu haldedir.Yaşadığı sıkıntıları doktora anlatmaya gider fakat sonuç alamaz sonunda aldığı kara şaşırtıcıdır.Kanser hastalarının bulunduğu terapi odalarına katılır.Burada da Erkeklik yani Maskülenite'nin ölümünü yansıtır.Bunun başka bir örneği ise ana karakterimizdir.Karakterimiz'de sistemin sıkıntısını yaşanlardan birisidir.Şirketten aldığı para şirkete gidiyor ve Aldığı para sadece eşya almaya yetiyordu.Asıl kelepçe zihnimize vurulmuştu.Filmde döngüyü kıran sahne bir  uçak sahnesidir.Tyler bu sahneden sonra  Anlatıcının dostu ve anti tezi oluyor.Tyler hiç bir şeyi umursamayan, Pierre  Joseph Proudhon'un da dediği gibi mülkiyet hırsızlıktır felsefesini benimsemiş maskülen bir erkek.Tyler şu konuyu şöyle açıklar:Sahip oldukların bir gün sana sahip olur.Ana karakterimizin bir gün evi yanar ve İlk başta terapilerden tanıdığı Marlayı aramayı düşünür fakat onu aramaz sonrasında Tyler'ı arar ve Ondan kalmasını ister ve böylece hayatının dönüşümünün ilk adımını atar.Bu dönüşümün ilk kuralı kaybettiği maskülenitesini geri kazandırmaktır.Birbirliklerine yumruk attıkları sahne'de de bunu anlatır.Kavga etmek erkekliğe özel bir şeydi ve zamanla bu alışkanlığın kaybolmasıyla  Tytler için erkekliğin kaybolması anlamına geliyordu.Başka kavga ettikleri gün Yanlarına takım elbiseli bir adam gelir ve dövüşmek istediğini söyler.Tyler ise ondan ilk önce kravatı çıkarmasını ister.Ona göre kravat memurluğu yani otoriterliği temsil eder.

Zamanla Tyler ve Anlatıcının birbirleriyle dövüşmekten çıkar ve artık bir çok erkek birbirleriyle dövüşmeye başlar ve dövüş kulübü kurulur.Zamanla da ana karakter artık terapilere gitmez ve uyku sorunu artık ortadan kalkar.Çünkü kavgayla edindiği Maskülen enerji ve güç bunu çözmüştür.Tyler sadece insanların rahatlatmak istemez onlarla  sistemli bir şekilde onlardan bir sistemi topluca yıkma planları yapar ve ideolojilerini aşılar.Aynı spartacus gibi.Bunlardan biri ise Tarihin ortanca çocukları konuşmasıdır.Tyler bazen bazen eylemler de yapar.Bir kasiyerin kafasına silah dayar.Ona hayalindeki mesleği sorar.Veteriner olmak ister.Ondan sonra  ise ondan veteriner olmak için çalışmaya başlamasını .Sonra ise adamı salar.Oysaki silah bomboştur.Bir sahne'de Mekanın sahibi mekanı terketmelerini ister.Tyler adamın psikolojisini bozar.Buradaki amacı Rakibin psikolojsini bozmaktır.Aynı anlatıcıyla ettiği kavga gibi.Mekanın sahibi Tyler'ı hırpalar fakat Tyler bundan zevk alır.Tyler'ın amacı ondan korkmadığını göstermektir.Bu yüzden de yumruğu umursamaz.Bunun amacı ne olursa olsun mekanın boşaltılmayacağıdır.Mekanın sahibi lou Tyler'ın bir ruh hastası olduğunu düşünerek Tyler'ı hırpalamayı bırakır.O sırada Tyler Lou'nun üstüne atlar ve Tyler'ın üzerindeki kan Lou'ya sıçrar.Zengin adamlar paraları olduğu için her kötü işi yapabilirler ama olaylarda ise işi küçük kişilere kitlerler çünkü sonuçlara katlanmak istemezler.Bu yüzden de O alt depo Tyler'ın olarak devam etmiştir.Böylece kulüpteki herkes Tyler'a bundan dolayı saygı duydular ve bu olay Tyler'ın otoritesi ve amacı için büyük bir önem kazanır.Bu olayların hepsi Kaos planının bir parçasıdır.Kaos planı ise büyük şirketllerin çökmesi ve alt sınıfın hakettiği değeri görmesi için şiddeti kullanma yöntemidir.Aynı Spartacus'deki köle ayaklanması gibi.Bu olaylar sayesinde ana karakterimizin artık alter egosunun arka planda kaldığını ve Tyler Durdenleştiğini görebiliriz.Hikayenin başında uyku problemleri çeken ana karakterimiz Tylerla tanışması sonucunda başka bir kişiliğe bürünüyor.Filme ilgimi çeken bir detay daha var Filmde anlatıcının Tyler ile tanışmadan önce gördüğü halisünasyonlarda Tyler'ı görmemiz.Beni etkileyen başka bir sahne ise Uçak sahnesidir.İki karakterin çantalarının aynı olması.Evet fakat konumuzla ne alakası var diyebilirsiniz fakat evinin yandığı sahnede Tyler'ı arayıp ulaşamamasında sonucu Tyler'ın tekrar araması.Bu telefonlarda geri aranamama özelliği vardır.Bu puzzleları bir araya getirirsel Tyler'ın hayal ürünü bir karakter olduğuna varabiliriz.Başka bir sahnede ise Bob ,Tyler'ın günde bir saat uyuyan birisi olduğunu söyleyince şunu anlıyoruz ki Tyler aslında anlatıcının bir Alter egosu. Anlatıcımız Bu halisünasyonlardan kurtulabilmek için bir karakter yarattı:TYLER DURDEN

Neyse olaylardan değilde felsefeye dönecek olursak Ana karakter kaos planının rayından çıktığını farkeder ve cadde cadde Tyler'ı arar fakat bulamaz.Gittiği her yere Dövüş kulübü açtığından herkes ona Tyler ismiyle hitap eder.Ve karakterimiz Kendisinin Tyler olduğunu söyler.Asıl problem buradan sonra başlar ana karakterimiz Tyler olduğunu anlar ve Kaos projesini durdurmak için Polise kendini ihbar eder.Her şeyin önüne ancak böyle geçebilecektir.Dedektifin oradan ayrılmasıyla Polisler Karakterimizin cinsel organını  kesmeye çalışır.Çünkü Onlarda Kaos projesinin bir parçası ve onu durdurmaya çalışan kim olursa olsun onları bu cezayı vermekle görevlidir.Tyler'ın ve Fight Club erkekleri Maskülenliğini kazanmaya çalışan erkeklerden oluştuğunu ve Erkeklere kaybettiği Maskülen yapısını kazandırmaya çalıştığını herkes biliyordur. Tyler bu düşüncenin önüne çıkan herkesin zayıf bir kişi olduğu fikrindeydi ve karşı çıkanlara bu cezayı veriyorlardı.Tyler'a göre onlar Erkek bile değildi.Karakterimiz buradan çıktıktan sonra Tyler ile yüzleşme çabasına devam etmektedir.Zihninde Tyler'ı bulan anlatacımız ile Tyler arasındaki diyalog çok önemlidir.Tyler'dan ona planları durdurmasını ister eğer durduramazsa şehirde kaos çıkacağını düşünerek bunu ister.Tyler bunu reddeder.Tyler zaten bunu istemektedir.Önceden de dediğimi gibi mülkiyet ona göre hırsızlıktır.Ana karakterimiz ona şunu der:Sen sadece kafamdaki bir sessin Tyler'da aynı cevabı verir.Evet beyniniz yandı değil mi fakat Tyler devam eder.Ben Ezik bir karakter inşaa etmedim,Tyler ortaya çıkışı bir ihtiyaçtı.Sen hayalinde olmak istediğin erkeği inşaa ettin der.Kendisinin Tyler olduğunu öğrenince bundan pişman olduğunu hisseder.Bundan sonra Karakterimiz bir seçim yapacaktır Ya kadınsı yönünü temsil eden Marla'yı Ya da Erkeksi yönü Tyler'ı ?

Marlayı anlatacağımızı söylemiştik.Evet şu terapilerde karşılaştığımız kadın.Penguen sahnesinde,Kıyafetleri yıkarken ki sahnelerde Marla onu Kadınsı yöne çekmeye çalışır.Fakat Karakterimiz erkeksi yönüne odaklandığında  yani Tyler ile tanıştıktan sonra daha az görüyorduk.Hatta karakterimiz Marla'dan rahatsız oluyordu.Çünkü kadınsı yönlerinden  utanıyordu ve değişmesi için maskülenleşmesi gerekiyordu ve o yönlerini saklıyordu.Ta ki Tyler karakterinin hayal ürünü olduğu gerçeğini öğrenene dek.Bundan sonra ise Marlaya karşı daha fazla vakit ayırmaya çalışır.Zaten o meşhur son sahnede de  her şeyi daha iyi anlıyoruz. .Karakterimiz Tyler olmak yerine Marla olmak istemiştir.Karakterimiz ilk baştaki haline geri dönmüştür.

Sonuç

Filmde ise Büyük bir Maskülenite ironisi barındırır.Filmin başlarında Tyler tanrı katına çıkarılmıştır,Onun fikirlerini onaylamamızı sağlar fakat  ana karakterin bazı şeyleri anlaması sonucu kafasındaki ses yani Tyler'ı öldürmesi sonucu Marlayı seçer.Tyler'ın mücadelesi Modern köleliğe karşı olan bir mücadeledir.Böylece adam toplayabilmiş ve fikirlerini daha fazla kişiye anlatabilmiştir.Şunu diyebilirsiniz Tyler'da kaos sisteminde başarılı olsaydı diğerleri gibi kölelik sistemi oluşturabilirdi.Bu argüman her zaman tartışılır fakat doğru değil.Tyler Kölelik düzenini yok etmek için ortaya çıkmış bir karakterdi.Bu kurduğu sistem sadece başarılı olana kadardı.Tyler'ın bir hırsı yoktu.Kasiyer'e silah doğrulttuğu sahneyi hatırlayın isterse orda silahla öldürebilir veya onu orada dövebilirdi fakat o orada öldürmemesi bu teoriyi çökertebilir.Bazı değişimler pamuk şekerle olmaz bunun içinde Tyler'da Spartacus'de güç sahibi olmak durumundaydı. Çünkü sistemle en iyi rakibinize karşı rakibinizin sistemini kullanılarak savaşılır.